Adviseur aanpak maatschappelijke onrust

Organisatie
Wij zijn de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De vereniging heeft als doel om de lokale overheid te versterken, zodat gemeenten hun inwoners optimaal kunnen bedienen. Dat dragen we in ons hart en daar werken we iedere dag met veel bevlogenheid aan. 342 gemeenten bepalen onze en dus ook jouw agenda. Vaak wordt die beïnvloed door de dagelijkse actualiteit, maar altijd vanuit het belang van onze leden. We zijn een lerende organisatie, we stellen ons continu de vraag waar we staan en wat we kunnen verbeteren.

Over de VNG agenda maatschappelijke onrust
De huidige tendens van tegenstellingen, grotere spanningen in de samenleving en onvermijdelijke polarisatie komen samen in het publieke domein; bij gemeenten. Steeds vaker en heftiger zien we uitingen van maatschappelijk ongenoegen en onrust uitmonden in radicaal gedrag en escaleren naar situaties die de (lokale) democratie of de openbare orde bedreigen en ondermijnen.

Met deze Agenda Maatschappelijke Onrust committeren we ons aan zeven concrete actielijnen, verdeeld over drie thema’s: preventie, informatie- en netwerkpositie, en de VNG als ondersteunende partner. Hierbij onderscheiden we de volgende hoofddoelen:

1. Het voorkomen/minimaliseren van ongewenste vormen van maatschappelijke onrust. Het vergroten van weerbaarheid van onze leden en de samenleving daartegen. En het vergroten van de handelingsmogelijkheden door de lokale overheid.

2. De VNG pakt haar rol wanneer een gemeente met maatschappelijke onrust te maken krijgt. We willen -gebaseerd op de behoeften van gemeenten- een ondersteunings- en sparringpartner zijn voor gemeenten met behoefte aan expertise of hulpmiddelen tijdens onrustige situaties. Hiermee zijn we de ‘linking pin’.

Omschrijving van de opdracht
De afgelopen twee jaar is gebleken dat er in Nederland steeds meer sprake is van maatschappelijke onrust en dat dit ook lokaal veel invloed heeft op gemeenten en haar inwoners. Denk bijvoorbeeld aan: Sinterklaasintochten, de aanwezigheid van wolven in bepaalde delen van Nederland, anti overheidssentimenten met als grootste subgroep de soevereinen beweging, en de diverse mondiale crisissen die voor veel polarisatie in Nederland zorgen, zoals bijvoorbeeld het Israël-Gaza conflict. Daarnaast zorgt deze onrust ook steeds vaker voor georganiseerde demonstraties of andere manifestaties bij niet alleen meer G4 gemeenten maar ook middelgrote en kleine gemeenten. Deze bewegingen zullen dan ook alleen maar gaan toenemen in plaats van afnemen.

Omdat deze ontwikkelingen steeds meer vragen van lokale bestuurders en hun organisaties willen we als VNG hieraan een structurele ondersteuning kunnen aanbieden. Hierom is vanuit de commissie Bestuur en Veiligheid dan ook dringend verzocht. Ook maakt de VNG deel uit van het interbestuurlijke Ondersteuningsnetwerk Maatschappelijke Onrust (OMO) waaraan verder ook nog de ministeries van SZW, J&V/NCTV, BZK en de Nationale Politie deelnemen.

Via die weg kunnen wij onze leden op landelijk niveau vertegenwoordigen in het OMO en hun behoeften daarbij concretiseren. Hiervoor is het noodzakelijk om een tactisch stakeholder-engagement in te richten. Hierdoor kun je er voor zorgen dat er veel beter zicht is op wat er lokaal speelt en wat daarin de behoeften van gemeenten zijn, zal daarbij een grote rol spelen. Het doel hierbij is dat we op deze wijze lokale praktijken met elkaar kunnen verbinden en we in staat zijn de signalen die hier van uit gaan te vertalen naar de partners bij de rijksoverheid.

Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
De werkzaamheden gedurende de gehele looptijd van de opdracht bestaan uit:

1. Structurele inzet (lees: aanbod gericht in plaats van vraaggericht)op contact met gemeenten op het thema maatschappelijke onrust

   1. Door middel van actieve benadering via bijvoorbeeld de activiteiten op het VNG forum van onze leden

   2. Het daardoor beter kunnen ophalen van signalen en deze delen met het OMO bij de relevante partners o Tevens bij deze benadering prioriteit aan contacten met het sociale domein bij gemeenten geven

   3. Hieruit goede maar ook minder goede voorbeelden destilleren en delen.

2. . Structurele inzet op contact met de diverse, regionale samenwerkingsverbanden waar maatschappelijke onrust staat geagendeerd.

   1. Actief benaderen van deze samenwerkingsverbanden met het aanbod vanuit het OMO

   2. Tevens weer ophalen waar zij behoefte aan hebben vanuit de OMO partners en een en ander bij elkaar kunnen brengen

   3. Alle andere werkzaamheden die op dit moment nog niet bekend zijn maar wel in voorkomend geval ter verbetering dienen van het zicht op de lokale praktijk

Resultaat van de opdracht
Na 2026 zullen de actielijnen zoals beschreven in de VNG agenda maatschappelijke onrust in gang zijn gezet en dus voor een langere periode laten doorlopen ofwel dat bepaalde actielijnen zijn afgerond.

Preventie:

• Opstarten van 3 onderzoeken omtrent ontevredenheidsnarratieven Informatieproces:

• Een verkenning uitvoeren om een kennisfundament in te richten met daarin de opgedane ervaringen en al beschikbare kennis, specifiek voor lokale overheden (aanvullend op het al bestaande maatschappelijkestabiliteit.nl).

• Benutten en uitbreiden netwerkfunctie/platformfunctie.

Delen practices en kennis

• Opzetten scenariosessie(s)

• Regiosamenwerkingsverbanden benaderd en in kaart gebracht voor verder samenwerking

Ondersteunende partner:

• Een ondersteunings- en sparringpartner te zijn voor gemeenten tijdens onrustige situaties

Eisen

• Minimaal een afgeronde HBO opleiding in de richting van integrale veiligheidskunde of soortgelijk

• Minimaal in de afgelopen 10 jaar, 5 jaar aantoonbare werkervaring als projectleider of adviseur bij een overheidsinstantie

• Minimaal 5 jaar werkervaring binnen het (gemeentelijke) veiligheidsdomein

• We gaan uit van gebruik van eigen telefoon en laptop.

Wensen

• Binnen deze werkervaring kennis van maatschappelijke onrust en de uitingen ervan. Zoals bijvoorbeeld demonstraties, extremisme en radicalisering exit strategieën, verbinding sociaal- en veiligheidsdomein bij deze thema’s

• Minimaal 5 jaar aantoonbare werkervaring als projectleider of adviseur bij projecten binnen de lokale overheid

• Minimaal 5 jaar werkervaring binnen het (gemeentelijke) veiligheidsdomein

• Kandidaat heeft aantoonbare werkervaring met het organiseren van webinars en congres bijeenkomsten

• Kandidaat heeft aantoonbare netwerk doormiddel van samenwerkingen/werkervaring binnen landelijke en lokaal bestuur zoals;

  • BZK

  • Gemeente

  • J&V

  • NCTV

  • SZW

  • VNG

  • NGB

  • Nationale politie